محلول ضدعفونی کننده سطوح چیست؟

محلول ضدعفونی کننده سطوح، ماده یا مخلوطی از مواد است که جمعیت میکروارگانیسم ها را بر روی سطوح و اجسام بی جان محیطی کاهش می‌دهد. بر خلاف سایر ضدعفونی‌کننده‌ها، محلول ضدعفونی کننده سطوح همه میکروارگانیسم‌ها را از بین نبرده یا حذف نمی‌کند.

چه مکان هایی به مواد ضدعفونی کننده سطوح نیاز دارند؟

• ضدعفونی سطوح بیمارستانی:

کف راهروها، اتاق های عمل، تخت های بیماران، تجهیزات پزشکی و اتاق عمل، کلیه سطوح در معرض تماس مشترک بیماران، سرویس های بهداشتی

ضدعفونی سطوح صنعتی:

تسمه نقاله های انتقال مواد، بالابرها خطوط تولید، سطوح کف و دیواره های کارگاه ها و کارخانه ها.

• ضدعفونی سطوح اداری و مدرسه:

سطوح میزها و صندلی ها، کف، دستگیره درها و پنجره ها، سرویس های بهداشتی، صفحه کلید کامپیوتر، دکمه ها، سوئیچ ها، کلیدپریزهای برق، تلفن و فکس، هواکش، پنکه، سطل های زباله

• ضدعفونی سطوح خانگی:

کف، دستگیره درها و پنجره ها، سطوح مبلمان، تلفن، سطل زباله، سینک، توالت، وان حمام، شیر آب، سر دوش، پنکه

مقایسه عملکرد انواع مواد ضدعفونی کننده سطوح

پیش از اقدام برای خرید ضدعفونی کننده سطوح، بهتر است با انواع، عملکرد و کاربردهای مختلف این مواد آشنا شوید.

۱. الکل ۷۰% (اتانول، ایزوپروپیل)

از این محلول می‌توان جهت ضدعفونی سطوح اداری، مدرسه و حتی دست استفاده کرد. اما محلول های الکلی آبی به دلیل ماهیت فراریت محلول، برای آلودگی سطحی بیمارستانی و آزمایشگاهی مناسب نیستند. الکل ۷۰% را می‌توان برای خیساندن قطعات کوچک ابزار جراحی و برای پاک کردن مواد از بقایای خورنده قبلی استفاده کرد. دارا بودن قیمت مناسب، از مزایای آن به شمار می‌آید.

۲. سفید کننده (ترکیبات کلر)

ترکیبات کلر مانند سفید کننده به دلیل سهولت نسبی در دسترسی و هزینه کم معمولا در همه جا استفاده می‌شوند. ترکیبات کلر (هیپوکلریت) در غیرفعال کردن باکتری‌های رویشی، قارچ‌ها، ویروس‌های لیپیدی و غیر لیپیدی، کوکسیلا بورنتی و سل مؤثر هستند. ترکیبات کلر تا حدی در غیرفعال کردن اسپورهای باکتریایی تأثیر دارند. از معایب آن می‌توان موارد زیر را برشمرد:
♦ موجب خورندگی فلزاتی مانند آلومینیوم ضد زنگ می‌شود.
♦ در حضور مواد آلی، ممکن است فعالیت آن کاهش یابد.
♦ افزایش قلیاییت، باعث کاهش خاصیت باکتری کشی می‌شود.
♦ طعم و بوی نامطبوع دارد.

۳. گلوتارآلدئید

یک محلول ضدعفونی کننده سطوح بسیار قوی است. نسبتا خورنده است، ایجاد لکه نمی‌کند. قابل استفاده به عنوان ضدعفونی کننده روی پلاستیک، فولاد ضد زنگ و سایر مواردی که قابل اتوکلاو نیستند و اما معایب آن:
♦ در محلول پایدار نیست.
♦ باید در محلول قلیایی باشد.
♦ توسط مواد آلی غیر فعال می‌شود.

۴. یدوفورها (ید)

این محلول ضدعفونی کننده سطوح، طیف وسیعی از موجودات را از بین می‌برد. بسیار واکنش پذیر با سمیتی پایین است. قابل استفاده برای ضد عفونی کردن برخی از تجهیزات پزشکی نیمه بحرانی است. تحت تأثیر آب سخت قرار نمی‌گیرد، اما معایبی نیز دارد:
♦ ممکن است پلاستیک ها را لکه دار کند یا برای فلزات خورنده باشد.
♦ ممکن است در پوست یا سطوح، ایجاد لکه کند.
♦ بوی تندی دارد.
♦ اثر برخی از مواد آلی و معدنی را خنثی می‌کند.
♦ برای اثربخشی به زمان تماس طولانی نیاز دارد.

۵. محلول‌های پراکسید (آب اکسیژنه و پراستیک اسید) H2O2 و PAA

سرفوسیب، یک محلول ضدعفونی سطوح بیمارستانی محسوب می‌شود. از جمله معدود مواد ضدعفونی کننده سطوح سطح بالا و بر پایه پراستیک اسید است که انواع پاتوژن های بیماری زا را از بین می‌برد. سرفوسیب، نه تنها در بیمارستان ها، بلکه برای ضدعفونی سطوح در سایر اماکن مخصوصاً صنایع مختلف نیز قابل استفاده است.
فوداسیب، محلول ضدعفونی کننده سطوح با درجه خوراکی است. همچون سرفوسیب، بر پایه پراکسید بوده، سطح بالاست و با اطمینان در کلیه سطوج در تماس با مواد غذایی استفاده می‌شود.

سرفوسیب و فوداسیب، مواد ضدعفونی‌کننده‌ سطوح با طیف وسیع و سازگار با محیط‌زیست هستند. این مواد فواید بسیار زیادی دارند که زیر به برخی از‌ آنها اشاره شده است:
♦ پایدار است
♦ تجزیه پذیر به آب و اکسیژن و سرکه
♦ بر خلاف برخی دیگر از ضدعفونی‌کننده‌های شیمیایی سنتی، هیچ محصول جانبی مضر یا باقی‌مانده‌ای روی سطوح باقی نمی‌گذارد.
♦ در از بین بردن طیف گسترده ای از میکروارگانیسم های مضر (باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها، هاگ ها) حتی در دوزهای پایین کارآمدتر است.
♦ ارائه قدرت ضدعفونی بالا در سطوح کثیف
♦ سازگاری با طیف وسیعی از سطوح که امکان استفاده طولانی مدت بدون آسیب را فراهم می‌کند.
♦ ایمن تر برای انسان، مناسب برای ضد عفونی سطوح در تماس با مواد غذایی و برای تنظیمات و دستگاه های حیاتی مراقبت های بهداشتی
♦ استفاده آسان و ایمن از محلول های رقیق شده غیر قابل اشتعال